Uśpiony chromosom X chroni mózgi kobiet przed negatywnymi skutkami starzenia się
7 marca 2025, 09:00Z wiekiem u kobiet rozwija się mniej problemów poznawczych, niż u mężczyzn. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być przebudzenie na późniejszych etapach życia nieaktywnego chromosomu X, który włącza geny pomagające utrzymać zdrowe połączenia w mózgu, donoszą naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco (UCSF).
Właściwości sztućców wpływają na odczuwanie smaku
26 czerwca 2013, 11:08Wielkość, waga, kształt i kolor sztućców wpływają na odczuwanie smaku dań. Z badań naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie wynika, że gdy ser zjada się z noża, wydaje się bardziej słony niż przy używaniu widelca, łyżki czy wykałaczki, a biały jogurt na białej łyżeczce wydaje się słodszy od jogurtu z czarnej łyżeczki (ostatnie ze zjawisk wyjaśniano różnicami w kontraście).
Archeolodzy na tropie kompletnie zachowanej osady sprzed prawie 2 tys. lat
8 lutego 2019, 13:38Pola uprawne wraz z miedzami, zagrody, zabudowania, a nawet drogi, czyli kompletnie zachowany układ przestrzenny starożytnej osady sprzed blisko 2 tys. lat odkryli archeolodzy w Borach Tucholskich. To unikat w skali całej Europy - podkreślają autorzy odkrycia.
Przyjazne wirusy z jelit
16 lipca 2010, 08:32Wirusy kojarzą się z chorobami. Okazuje się jednak, że w niższych partiach naszych jelit znajduje się wiele dość słabo poznanych, lecz z pewnością łagodnych wirusów. Skład tej "menażerii" jest charakterystyczny dla danej osoby, pod tym względem różnią się nawet bliźnięta jednojajowe.
Najstarszy dowód na użycie halucynogenów w peruwiańskich Andach
9 maja 2025, 10:29Na długo zanim pojawiło się imperium Inków, na terenie dzisiejszego Peru istniała kultura Chavín. Jej przedstawiciele tworzyli wielkie kamienne budowle, znali metalurgię, udomowili lamy. Żyli w hierarchicznym społeczeństwie rolniczym, na czele którego stała niewielka elita. Teraz, dzięki pracy archeologów z Peru, Chile, Argentyny i USA dowiedzieliśmy się, że jednym z atrybutów władzy w kulturze Chavín był dostęp do środków halucynogennych. Uczeni znaleźli bowiem najstarsze bezpośrednie dowody używania halucynogenów w peruwiańskich Andach.
Nieszkodliwe prawie przypomnienia
16 października 2013, 10:31Mimo powszechnego lęku, że poczucie, że ma się coś na końcu języka, sygnalizuje związane z wiekiem pogorszenie pamięci, oba zjawiska wydają się od siebie niezależne.
Pożary w Australii odsłoniły starożytny zespół do akwakultury
23 stycznia 2020, 05:25Pożary w Australii odsłoniły nieznane dotychczas fragmenty systemu akwakultury starszego od egipskich piramid. Krajobraz Kulturowy Budj Bim, który zawiera szereg kanałów i zbiorników wodnych, dopiero w ubiegłym roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury.
Dlaczego Zachód podbił świat?
16 września 2010, 12:41Profesor filologii klasycznej i historii Ian Morris z Uniwersytetu Stanforda dowodzi w swojej książce Why the West Rules - For Now, że historia to powolna skomplikowana gra pomiędzy rozwojem społeczeństwa a warunkami geograficznymi.
Geny lekooporności z krowich placków
24 kwietnia 2014, 09:44Krowie odchody, które bywają często wykorzystywane jako nawóz, zawierają zaskakująco dużo nowo zidentyfikowanych genów antybiotykooporności (AR). Pochodzą one z bakterii z przewodu pokarmowego bydła. Choć żadnych nie znaleziono dotąd w superbakteriach atakujących ludzi, naukowcy z Uniwersytetu Yale przypuszczają, że zagrożenie jest realne.
Konkwistadorzy uzależnieni od miejscowych rzemieślników i hybrydowej technologii wytopu miedzi
6 kwietnia 2020, 12:42Hiszpańscy konkwistadorzy byli uzależnieni od mezoamerykańskiej technologii wytopu miedzi. Hiszpanie potrzebowali miedzi by móc używać artylerii, wytwarzać naczynia czy monety. Nie mieli jednak odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, by samodzielnie pozyskiwać ten metal.
